پیشینه و مبانی نظری شغل و فرسودگی هیجانی
شغل چيست ؟
كلمة شغل غالباً بدون تعريف دقيق مورد استفاده قرار ميگيرد . پيش از تعريف شغل لازم است پست توضيح داده شود . پست عبارت است از مجموعهاي از كارها وظايف و مسئوليتهايي كه يك فرد در يك سازمان به طور منظم انجام ميدهد شغل يك يا چند پست كاملاً همسان در يك سازمان است كه وظايف ، مهارتها ، دانستهها و مسئوليتهاي مشابهي در بر دارد يا ا ينكه شغل تعدادي پست يا مجموعهاي از وظايف است كه از نظر ماهيت و شرايط كار متشابهاند و تعدادي از كاركنان كه معمولاً مي توانند از يك پست به پست هاي ديگر جابه جا شوند و آن را به عهده ميگيرند كار يا پيشه فعاليتي دايمي است كه به توليد كالا و ياخدمات منجر ميشود و براي اجراي آن دستمزدي در نظر گرفته شده است لذا كاري داراي سه خصوصيت ميباشد كه عبارتند از :
1ـ دائمي و هميشگي است .
2ـ به توليد كالا و ياخدمات ميانجامد .
3ـ دستمزدي براي آن در نظر گرفته شده است .
كار همچنين به انجام نقش شغلي خاصي كه فرد بر عهده دارد دلالت مينمايد به عبارت ديگر پيشه يا كار عبارت است از يك سلسه فعاليتهاي شغلي قابل توصيف كه در موقعيتهاي مختلف قابل پياده شدن و اجرا ميباشد . ( شفيع آبادي ، 1381 ).
2 - 2 - 1 ) حرفه :
معمولاً به يك رشته از كارهايي اطلاق ميشود كه فرد در سرتاسر عمر بدان اشتغال ميورزد فرد ممكن است در تمام عمر به طور ثابت به يك حرفه ادامه و گاهي نيز در طي زندگي به تغيير حرفهاش اقدام نمايد .
2 - 2 - 2 ) وظيفه :
عبارتست از تعدادي كار ، مشاوره دانشجويان وظيفه يك استاد دانشگاه است و وظيفه يك كارمند حسابداري آماده كردن فيش حقوقي كاركنان و توزيع چكهاي حقوقي آنهاست .
2 - 2 - 3 ) گروه شغلي :
عبارتست از گروهي متشكل از دو يا چند شغل كه داراي كاركناني با مشخصات شبيه به هم يا مشاغلي با وظايف كاري موازي هم باشند كه به وسيلة تجزيه و تحليل شغل مشخص شدهباشد به عنوان مثال در شركت بيمه كارمندان دفتري و مكاتبه كنندگان بيمه نامهها در يك گروه شغلي قرار دارند ، چرا كه آنها داراي مشخصات كاري مشابه زيادي هستند ( مقيمي ، 1377 ).
2 - 2 - 4 ) تقسيم بندي مشاغل بر حسب فشار رواني
مشاغل به طرق مختلفي طبقهبندي ميشود بعضي مشاغل دشوار و برخي ديگر راحت هستند .
برخي مشاغل به نيروي جسماني زيادي نياز دارند و بعضي ديگر به نيروي كم نياز داشته يا به هيچ نيروي جسماني نياز ندارند ، برخي مشاغل منبع لذت و ارضا و برخي ديگر يكنواخت و خسته كننده هستند . كارگران از ديدگاه خود مشاغل را به مطلوب و نامطلوب طبقه بندي ميكنند مديريت نيز مشاغل را طبقهبندي مي كند گاهي طبقهبندي بستگي به تناسب كارگران براي انجام يك سلسله وظايف مشخص دارد . زماني ديگر طبقهبندي